เรื่องต้องรู้เกี่ยวกับการดูแลมารดาหลังคลอดให้กลับมาสุขภาพดี

การอุ้มท้องถึง 9 เดือน ถือเป็นช่วงเวลาอันแสนหนักหนาของคุณแม่ทุกคน เพราะมีเรื่องต้องใส่ใจมากมายทั้งการกิน การพักผ่อน การฝากครรภ์ แต่เมื่อคลอดออกมาแล้วนอกจากต้องทำหน้าที่เลี้ยงลูกน้อย การดูแลตนเองก็เป็นสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญเพื่อให้ร่างกายกลับเข้าที่ คืนสุขภาพดี ๆ ของคุณแม่ได้อีกครั้ง ลดโอกาสเสี่ยงต่อการเจ็บป่วย ซึ่งการดูแลหลังคลอดก็มีหลายเรื่องที่น่าสนใจและทุกคนควรศึกษาเอาไว้ด้วย

แชร์ 7 เรื่องในการดูแลมารดาหลังคลอดให้มีสุขภาพดีอีกครั้ง

1. การดูแลแผลผ่าคลอดและน้ำคาวปลา

กรณีคุณแม่ผ่าคลอดหลังคลอดลูกออกมาแล้วก็ยังสามารถพบน้ำคาวปลาได้ โดยช่วงแรกจะเป็นสีแดงสด ปริมาณเยอะ จากนั้นจะค่อย ๆ น้อยลงจนแห้งไป ใช้เวลาราว 2-3 สัปดาห์ ช่วงนี้แนะนำให้คุณแม่ใช้ผ้าอนามัยและเปลี่ยนอย่างสม่ำเสมอเพื่อไม่ให้สกปรก ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และอย่าพึ่งยกของหนัก ทำท่าทางที่ผิดแปลกไม่เช่นนั้นแผลผ่าคลอดอาจปริแตกได้ด้วย

2. การผักผ่อนให้เพียงพอ งดมีเพศสัมพันธ์

แม้จะต้องเลี้ยงลูกแต่การดูแลมารดาหลังคลอดอีกข้อที่สำคัญคือต้องพักผ่อนให้เพียงพอเพื่อร่างกายจะค่อย ๆ ฟื้นคืนสภาพหลังจากใช้มาอย่างหนักหน่วงตั้งแต่ช่วงครรภ์และคลอด ที่สำคัญช่วงนี้ต้องงดการมีเพศสัมพันธ์ประมาณ 4-6 สัปดาห์ เพื่อให้มดลูกและอวัยวะต่าง ๆ กลับเข้าที่แบบสนิท ไม่ก่อให้เกิดอาการบาดเจ็บหรือติดเชื้อของคุณแม่

3. การทานอาหารของคุณแม่หลังคลอด

อีกเรื่องสำคัญมาก ๆ ของคุณแม่เพราะสารอาหารที่ทานเข้าไปจะต้องส่งต่อถึงลูกผ่านน้ำนม แนะนำให้ทานอาหารครบ 5 หมู่ เน้นอาหารที่มีวิตามิน แร่ธาตุ และโปรตีน ได้แก่ ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน รวมถึงการดื่มนมก็ดีต่อสุขภาพไม่แพ้กัน การทานแป้งจำกัดปริมาณเหมาะสม อาหารที่เสี่ยงทำให้ลูกเจ็บป่วย เช่น ของหมักดอง แอลกอฮอล์ ของสุก ๆ ดิบ ๆ ต้องหลีกเลี่ยงจนกว่าลูกจะเลิกนม

4. การให้นมลูกและการดูแลเต้านม

ให้นมลูกในปริมาณที่เพียงพอต่อมื้อ ส่วนการทำความสะอาดแนะนำให้ใช้น้ำธรรมดาล้างหัวนมให้สะอาดและซับแห้งอยู่เสมอ ไม่ต้องขัดถู ไม่ควรทาครีมใด ๆ ลงไปบริเวณดังกล่าวเพราะลูกมีสิทธิ์ได้รับสารเคมีเข้าสู่ร่างกาย เสี่ยงต่อปัญหาหัวนมแตก รวมถึงยังอาจไปอุดตันท่อน้ำนมทำใหน้ำนมไม่ไหลอีกด้วย แต่ถ้าจำเป็นต้องทาก่อนให้นมลูกควรเช็ดให้เรียบร้อย

5. การเคลื่อนไหวและบริหารร่างกายหลังคลอด

ขออธิบายก่อนว่าการดูแลมาดาหลังคลอดไม่ได้มีข้อห้ามใด ๆ ระบุไว้ว่าห้ามขยับตัว ห้ามออกกำลังกาย แต่การทำกิจกรรมดังกล่าวก็ต้องมีลิมิตที่เหมาะสม เช่น ให้คุณแม่ลุกเดินไปห้องน้ำด้วยตนเอง เริ่มอุ้มลูกหากร่างกายไม่ได้มีปัญหาเกี่ยวกับแผลผ่าตัด มีการเดินเบา ๆ เท่าที่ทำไหว ขยับปลายเท้าขณะนอนแล้วเพิ่มระดับความหนักขึ้นเรื่อย ๆ เพราะการเคลื่อนไหวหรือบริหารร่างกายยิ่งช่วยให้อวัยวะต่าง ๆ กลับเข้าสู่ภาวะปกติเร็วขึ้น และคุณแม่เองยังรู้สึกสดชื่น กระฉับกระเฉง

6. การดูแลผิวหลังคลอด

แนะนำให้ใช้เซรั่มหรือครีมบำรุงผิวสูตรอ่อนโยน ซึมซาบเข้าสู่ผิวได้ง่าย ยี่ห้อที่มีประสิทธิภาพ ไม่ผสมสารอันตราย ไปก่อนในช่วงแรก เพราะคุณแม่ต้องสัมผัสกับลูกแทบทุกเวลาโอกาสที่ครีมเหล่านี้จะโดนตัวลูกก็อาจเกิดขึ้นได้ ทาอย่างสม่ำเสมอทุกวัน จะช่วยให้ผิวคุณแม่ฟื้นคืนสภาพกลับมาเนียนนุ่มน่าสัมผัสได้ไม่ยาก รวมถึงพยายามทานอาหารที่มีประโยชน์และดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอต่อวันด้วย

7. การตรวจร่างกายหลังคลอด

ปกติแล้วหลังคลอด 1 เดือน คุณแม่ควรไปตรวจร่างกายเพื่อเช็กสภาพการฟื้นฟูของอวัยวะต่าง ๆ รวมถึงประเมินบาดแผลบริเวณฝีเย็บและมดลูก ไปจนถึงการเช็กร่างกายพื้นฐาน เช่น ตรวจเลือด วัดระดับความดัน ฯลฯ หากไม่ได้มีอาการผิดปกติใด ๆ ก็สามารถเลี้ยงลูกได้ตามสบาย แต่คุณแม่บางรายยังมีบางภาวะซึ่งยังไม่เข้าที่ดี แพทย์จะให้คำแนะนำเพื่อสร้างสุขภาพที่ดีของตัวคุณแม่

ทั้งหมดนี้คือเรื่องที่ควรรู้เกี่ยวกับการดูแลมารดาหลังคลอด ซึ่งไม่ใช่แค่หน้าที่ของตัวคุณแม่ แต่ยังรวมถึงคุณสามีและคนรอบตัว เพื่อให้คนที่พึ่งผ่านการคลอดลูกกลับมามีสุขภาพที่ดี แข็งแรง สามารถเลี้ยงลูกให้เติบโตได้อย่างมีคุณภาพในสังคมต่อไป