แบบไหนถึงเรียกว่ามีลูกยาก? มาลองดูเกณฑ์วินิจฉัยภาวะมีบุตรยากกัน

มีลูกยาก

ในปัจจุบัน คู่รักจำนวนไม่น้อยต้องเผชิญกับปัญหามีลูกยากโดยไม่รู้ตัว หลายคนพยายามตั้งครรภ์มาหลายเดือนหรือหลายปี แต่ยังไม่ประสบความสำเร็จ จนเกิดความกังวลใจและตั้งคำถามว่าแบบไหนถึงจะเรียกว่าเข้าข่ายมีบุตรยากกันแน่ ที่สำคัญภาวะนี้ไม่ได้เกิดจากฝ่ายหญิงเพียงอย่างเดียว แต่อาจมีสาเหตุมาจากฝ่ายชาย หรือแม้กระทั่งทั้งสองฝ่ายร่วมกันก็ได้ การทำความเข้าใจเกณฑ์วินิจฉัยตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงเป็นก้าวแรกที่ช่วยให้คู่สมรสสามารถเข้ารับการตรวจและแก้ไขสาเหตุได้ตรงจุด ในบทความนี้เราจะพาคุณไปรู้จักกับภาวะมีบุตรยาก กระทั่งสาเหตุจากทั้งเพศชายและหญิง และแนวทางที่คุณสามารถทำได้เพื่อรักษาหรือแก้ไขปัญหามีลูกยาก

แบบไหนถึงเรียกว่ามีลูกยาก

มีลูกยากหรือภาวะมีบุตรยาก หมายถึงภาวะที่คู่สมรสพยายามตั้งครรภ์ด้วยวิธีธรรมชาติอย่างสม่ำเสมอ แต่ไม่ประสบความสำเร็จภายในระยะเวลาที่กำหนด ผู้หญิงอายุต่ำกว่า 35 ปี ต้องพยายามอย่างน้อย 12 เดือน และอายุ 35 ปีขึ้นไป ต้องพยายามอย่างน้อย 6 เดือน ในคู่ที่มีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง เมื่อติดตามไป อัตราการตั้งครรภ์จะเพิ่มขึ้นแบบลดลง ดังนี้

  • 6 เดือน หรือครึ่งปี โอกาสสำเร็จ 80%
  • 12 เดือน หรือ 1 ปี โอกาสสำเร็จ 90%
  • 18 เดือน หรือ 1 ปีครึ่ง โอกาสสำเร็จ 92%
  • 24 เดือน หรือ 2 ปี โอกาสสำเร็จ 95%

ปัจจัยที่เป็นต้นเหตุของการมีลูกยาก

สาเหตุของการมีลูกยาก สามารถเกิดได้จากทั้งฝ่ายหญิง ฝ่ายชาย หรือทั้งสองฝ่ายร่วมกัน ซึ่งต้องทำการวินิจฉัยกับทั้งคู่ เราขอแนะนำแพคเกจตรวจประเมินมีบุตรยาก เพื่อหาสาเหตุและเลือกการรักษาที่เหมาะสม โดยเราจะพาไปรู้จักกับสาเหตุเบื้องต้นของการมีลูกยาก

ปัจจัยมีลูกยากจากฝ่ายหญิง

  • อายุ: โอกาสตั้งครรภ์จะลดลงหลังอายุ 35 ปี
  • ความผิดปกติของการตกไข่: เช่น ภาวะรังไข่ไม่ตกหรือรังไข่มีถุงน้ำหลายใบ (PCOS)
  • ความผิดปกติของมดลูกและท่อนำไข่: เช่น ท่อนำไข่อุดตัน เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
  • โรคประจำตัว: เช่น ไทรอยด์ผิดปกติ เบาหวาน
  • ประวัติการติดเชื้อหรือผ่าตัดในอุ้งเชิงกราน

ปัจจัยมีลูกยากจากฝ่ายชาย

  • ปริมาณและคุณภาพของอสุจิ: จำนวนน้อย เคลื่อนไหวช้า หรือรูปร่างผิดปกติ
  • ฮอร์โมนผิดปกติ: ส่งผลต่อการสร้างอสุจิ
  • พฤติกรรมการใช้ชีวิต: สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ อ้วน หรือสัมผัสความร้อนสูงบ่อย
  • ประวัติบาดเจ็บหรือผ่าตัดอัณฑะ

แนวทางการรักษาภาวะมีลูกยาก

การรักษาภาวะมีลูกยาก ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรง ทั้งนี้ก่อนเริ่มรักษาแนะนำให้ตรวจกับแพทย์โดยตรงก่อนซึ่งทางเราแนะนำแพคเกจตรวจเลือดก่อนแต่งงานและตรวจความพร้อมมีบุตร โดยแนวทางที่ใช้ในการรักษาอาจประกอบด้วย

  • การปรับพฤติกรรม: ลดน้ำหนัก ออกกำลังกาย เลิกสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
  • การใช้ยา: กระตุ้นไข่ในฝ่ายหญิง หรือยาช่วยเพิ่มคุณภาพอสุจิในฝ่ายชาย
  • การผ่าตัด: แก้ไขปัญหาท่อนำไข่อุดตัน หรือความผิดปกติในระบบสืบพันธุ์

ทางเลือกสำหรับผู้มีลูกยาก การฉีดน้ำเชื้อเข้าช่องคลอด

หากวิธีธรรมชาติไม่ได้ผล หนึ่งในทางเลือกที่แพทย์มักแนะนำคือ การทำ IUI (Intrauterine Insemination) ซึ่งเป็นการฉีดอสุจิที่ผ่านการคัดคุณภาพเข้าสู่โพรงมดลูกโดยตรง เพิ่มโอกาสให้สเปิร์มไปพบไข่ได้มากขึ้น หากคุณมีความสนใจเรายินดีแนะนำ แพคเกจฉีดน้ำเชื้อ IUI

สรุปแล้วภาวะมีลูกยาก เป็นปัญหาที่เกิดได้จากทั้งฝ่ายหญิงและฝ่ายชาย การเข้าใจนิยาม เกณฑ์วินิจฉัย และปัจจัยเสี่ยงจะช่วยให้สามารถวางแผนตรวจและรักษาได้ทันเวลา การปรึกษาแพทย์และเลือกแนวทางที่เหมาะสมตั้งแต่เนิ่น ๆ จะเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ได้อย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นการรักษาด้วยยา การปรับพฤติกรรม หรือเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ เช่น การทำ IUI ก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่หลายคู่ประสบความสำเร็จมาแล้ว หากมีข้อสงสัยหรือต้องการทราบรายละเอียดเพิ่มเติมคลีนิกนรีเวช ดับเบิ้ลยูไลฟ์ยินดีให้คำปรึกษาและให้บริการครับ

นพ. พฤฒพร มณีรัตน์

นพ. พฤฒพร มณีรัตน์

สูตินรีแพทย์อนุสาขาเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
ประกาศนียบัตรด้านการผ่าตัดผ่านกล้องนรีเวช

นัดหมายแพทย์