โภชนาการหญิงตั้งครรภ์: อาหารที่คุณแม่ควรทานเพื่อสุขภาพลูกน้อย
ขณะตั้งครรภ์คุณแม่มีโอกาสเกิดภาวะขาดสารอาหารได้ง่าย เนื่องจากอาหารที่ทานเข้าไปจะถูกนำไปหล่อเลี้ยงทั้งแม่และเด็กทารก การทานอาหารอย่างเพียงพอและได้รับสารอาหารครบถ้วนจึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยในบทความนี้ W-life คลินิกฝากครรภ์ กรุงเทพมหานคร จะกล่าวถึงความสำคัญของโภชนาการหญิงตั้งครรภ์ อาหารของคนท้อง และอาหารหญิงตั้งครรภ์ที่ควรหลีกเลี่ยง
ความสำคัญของโภชนาการหญิงตั้งครรภ์
การได้รับสารอาหารอย่างครบถ้วนจะช่วยให้ร่างกายของทารกเจริญเติบโตอย่างเหมาะสมและลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนระหว่างการตั้งครรภ์ของคุณแม่ ทั้งนี้ตามข้อมูลจาก MedlinePlus ความสำคัญของโภชนาการหญิงตั้งครรภ์มีดังนี้
- ส่งเสริมพัฒนาการของทารกในครรภ์ สารอาหารอย่างกรดโฟเลต ธาตุเหล็ก แคลเซียม และโปรตีน เป็นสารอาหารสำคัญต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของทารกในครรภ์ ช่วยป้องกันความพิการแต่กำเนิด และส่งเสริมสุขภาพโดยรวมของทารก
- ป้องกันภาวะแทรกซ้อน การรับประทานอาหารในปริมาณเหมาะสมและได้รับสารอาหารอย่างครบถ้วนช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ครรภ์เป็นพิษ และน้ำหนักแรกเกิดต่ำ โดยอาหารที่มีแร่ธาตุหรือวิตามินจำพวกวิตามินซี วิตามินอี วิตามินบี 6 แคลเซียม ธาตุสังกะสี โอเมกา 3 ช่วยลดการเกิดครรภ์เป็นพิษได้
- เสริมสร้างสุขภาพมารดา โภชนาการที่ดีช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของคุณแม่ ลดความเหนื่อยล้า และส่งเสริมสุขภาพโดยรวม การทานอาหารตามโภชนาการยังช่วยลดความเครียดของร่างกายขณะตั้งครรภ์ได้
- สร้างนิสัยที่ดีต่อสุขภาพ การรับประทานอาหารอย่างเหมาะสมถูกหลักโภชนาการระหว่างตั้งครรภ์เป็นการวางรากฐานนิสัยการกินที่ดีต่อสุขภาพ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อทั้งทารกและมารดาหลังคลอด
อาหารหญิงตั้งครรภ์ที่ควรรับประทาน
| สารอาหาร (Nutrient) | ประโยชน์ (Benefit) | แหล่งอาหารแนะนำ |
| โปรตีน | เป็นสารอาหารพื้นฐานสำหรับการเจริญเติบโตของทารก คุณแม่ควรทานโปรตีนจากสัตว์ | ไข่ นม เนื้อสัตว์ ปลา โดยเฉพาะนมถือว่าเป็นโปรตีนที่คุณแม่ไม่ควรละเลย เพราะนอกจากได้รับโปรตีนแล้ว ยังได้รับแคลเซียมด้วย |
| คาร์โบไฮเดรต | ให้พลังงานและสนับสนุนการเจริญเติบโต | ข้าวแต่ไม่ควรเลือกข้าวขัดสี ขนมปังก็ควรเลือกเป็นขนมปังโฮลวีต |
| ไฟเบอร์ | ช่วยป้องกันอาการท้องผูก ทำให้การเคลื่อนไหวของลำไส้เป็นปกติ | กากใยอาหารจากผัก |
| โฟเลต | สารอาหารที่ช่วยป้องกันความผิดปกติของระบบประสาทสมองของเด็กทารก ลดภาวะการแท้ง | พบมากใน ผัก ผลไม้ ถั่ว ขนมปัง |
| แคลเซียม | สารอาหารซึ่งช่วยพัฒนาการเจริญเติบโตของกระดูก | พบมากในนมและปลาบางชนิด |
| ไอโอดีน | สารอาหารที่ช่วยป้องกันความพิการและโรคประสาทสมองของทารก | พบมากในอาหารทะเล |
| ธาตุเหล็ก | ป้องกันภาวะโลหิตจางของคุณแม่และช่วยส่งเสริมพัฒนาการสมองของทารก | มีมากในเลือด ตับ เนื้อสัตว์ ไข่ |
เมนูแนะนำสำหรับอาหารหญิงตั้งครรภ์ ได้แก่ ผัดผักใส่หมูสับ ต้มจืดตำลึง ไข่ตุ๋น ต้มเลือดหมูใส่ผัก ปลานึ่งกับผักลวก ต้มจืดฝัก แกงเลียงผักรวม ต้มจับฉ่าย
อาหารหญิงตั้งครรภ์ที่ควรหลีกเลี่ยง
- เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์และกาเฟอีน เช่น ยาดอง ไวน์ กาแฟ
- ของหวานที่มีส่วนผสมของน้ำตาลปริมาณมาก เช่น ขนมไทย ไอศกรีม โดนัต น้ำผลไม้กล่อง ชานมไข่มุก
- อาหารดิบ เช่น ซูชิ กุ้งแช่น้ำปลา
- อาหารที่มีปรอทสูง เช่น อาหารที่มีส่วนประกอบของปลาอินทรี ปลาทูน่า
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับโภชนาการหญิงตั้งครรภ์
แคลเซียม ธาตุเหล็กและโฟเลตถือเป็นแร่ธาตุที่หญิงตั้งครรภ์ต้องการเป็นพิเศษ โดยก่อนตั้งครรภ์ 1 เดือน คุณแม่ควรได้รับโฟเลตวันละ 400 ไมโครกรัม เมื่อตั้งครรภ์ควรรับวันละ 600 ไมโครกรัมเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 3 เดือน และควรได้รับแคลเซียม 1,000-1,300 มิลลิกรัมต่อวัน ขณะเดียวกันในการตั้งครรภ์ครั้งหนึ่ง ๆ ร่างกายของคุณแม่ควรได้รับธาตุเหล็ก 1,000 มิลลิกรัม
ถ้าในแต่ละวัน คุณแม่ทานอาหารหลากหลายอย่างเหมาะสม รวมถึงได้รับโปรตีนและแคลเซียมอย่างเพียงพอ ร่างกายจะได้รับวิตามินต่าง ๆ ครบถ้วนโดยไม่ต้องทานเสริมเพิ่มเติม
สรุปแล้วการดูแลโภชนาการหญิงตั้งครรภ์ควรเริ่มต้นก่อนตั้งท้องเพื่อป้องกันภาวะขาดสารอาหารของคุณแม่และทารก โดยความสมบูรณ์ของร่างกายของคุณแม่ ตลอดจนการได้รับสารอาหารอย่างเหมาะสมทั้งปริมาณและคุณภาพ จะช่วยให้ทารกในครรภ์มีพัฒนาการและเจริญเติบโตได้อย่างแข็งแรงสมบูรณ์ เริ่มดูแลตัวเองและลูกน้อยตั้งแต่วันนี้ มาฝากครรภ์กับเรา W-life Clinic เพื่อให้คุณแม่ได้รับคำแนะนำด้านโภชนาการที่เหมาะสม พร้อมวัคซีนคนท้องสำหรับหญิงตั้งครรภ์ครบถ้วน ดูแลทั้งแม่และลูกให้แข็งแรงตลอดการตั้งครรภ์
นพ. พฤฒพร มณีรัตน์
สูตินรีแพทย์อนุสาขาเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
ประกาศนียบัตรด้านการผ่าตัดผ่านกล้องนรีเวช
