ยาคุมฉุกเฉินกินอย่างไรให้ปลอดภัย

ยาคุมฉุกเฉินหนึ่งในตัวช่วยสำคัญสำหรับผู้หญิงที่ต้องการลดความเสี่ยงจากการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์หลังจากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน อย่างไรก็ตามการกินยาคุมฉุกเฉินจำเป็นต้องมีเข้าใจ ในบทความนี้ คลีนิกสูตินรีเวช W-life ยินดีพาคุณไปเรียนรู้ว่ายาคุมฉุกเฉินคืออะไร รวมถึงวิธีการกินยาคุมฉุกเฉินที่ถูกต้อง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ปลอดภัยต่อร่างกาย และลดความเสี่ยงต่อสุขภาพ

ยาคุมฉุกเฉินคืออะไร

ยาคุมฉุกเฉิน (Emergency Contraception Pill) คือ ยาสำหรับคุมกำเนิดหลังจากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่มีการป้องกัน ซึ่งต้องใช้ยาภายใน 3 ถึง 5 วัน ทั้งนี้ถ้าใช้ยาเร็วเท่าไรประสิทธิภาพของยาก็จะมากขึ้นเท่านั้น อ้างอิงจากบทความของ Yale University อย่างไรก็ตามการใช้ยาคุมฉุกเฉินควรเป็นวิธีแก้ไขเฉพาะหน้าเท่านั้น หากคุณต้องการป้องกันการตั้งครรภ์อย่างต่อเนื่องและปลอดภัยในระยะยาว ควรพิจารณาวิธีอื่น ๆ เช่น ห่วงอนามัย ทั้งนี้ควรเลือกที่เหมาะสมกับร่างกายและไลฟ์สไตล์ของคุณ

ประเภทของยาคุมฉุกเฉิน

1. เลโวนอร์เจสเทรล (Levonorgestrel) เป็นยาคุมฉุกเฉินประเภทหนึ่งที่พบได้บ่อยที่สุด หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป และจะได้ผลดีที่สุดเมื่อรับประทานภายใน 72 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์
2. ยูลิพริสทัล อะซิเตท (Ulipristal Acetate) เป็นยาคุมฉุกเฉินประเภทที่ต้องมีใบสั่งยา โดยสามารถรับประทานได้ไม่เกิน 120 ชั่วโมง (5 วัน) หลังจากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน

ยาทั้งสองประเภทออกฤทธิ์โดยชะลอการตกไข่ หากเกิดการตกไข่แล้ว ยาจะไร้ผล และไม่สามารถยุติการตั้งครรภ์กรณีที่มีการปฏิสนธิและเกิดตัวอ่อนแล้ว ยาจึงไม่ได้มีไว้สำหรับการคุมกำเนิดแบบปกติ ยาคุมฉุกเฉิน ราคา โดยทั่วไปสำหรับประเภทเลโวนอร์เจสเทรล ประมาณ 40-60 บาท/แผง และสำหรับประเภทยูลิพริสทัล อะซิเตท จะมีช่วงราคาที่หลากหลายขึ้นอยู่กับแหล่งที่ซื้อ ทั้งนี้แนะนำให้สอบถามกับร้านขายยาหรือคลีนิกโดยตรงจะดีที่สุด

ยาคุมฉุกเฉินกินยังไง วิธีที่ถูกต้อง

• การกินยาคุมฉุกเฉินทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน จะช่วยให้ยาออกฤทธิ์ได้ดีที่สุด
• สำหรับยาคุมฉุกเฉินแบบ 2 เม็ด สามารถกินพร้อมกันได้ หรือจะแบ่งกิน 2 ครั้งก็ได้ ผลลัพธ์ไม่แตกต่าง
• หากเกิดอาเจียนภายใน 2 ชั่วโมงหลังกินยา ต้องกินยาใหม่
• แนะนำกินยาแก้อาเจียนก่อนการใช้ยาคุมฉุกเฉินเพื่อป้องกันอาเจียน
• ไม่ควรกินยาคุมฉุกเฉินเกิน 2 กล่อง (หรือ 4 เม็ด) ต่อเดือน เพราะอาจมีผลต่อรังไข่ในระยะยาว
• ถ้าประจำเดือนมาช้ากว่ากำหนด 1 สัปดาห์ ควรตรวจการตั้งครรภ์

ผลข้างเคียงจากการกินยาคุมฉุกเฉิน

1. คลื่นไส้และอาเจียน ซึ่งเป็นผลข้างเคียงที่พบได้มากที่สุด
2. ปวดหัว ผู้ใช้ยาบางคนอาจมีอาการปวดหัว แต่ความรุนแรงและระยะเวลาจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับบุคคลนั้น
3. วิงเวียนศีรษะหรือหน้ามืด เป็นผลข้างเคียงจากการที่ฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลงอย่างกะทันหัน
4. อ่อนเพลีย โดยจะรู้สึกเหนื่อยหรืออ่อนล้าผิดปกติ
5. ปวดท้องหรือเป็นตะคริว เป็นหนึ่งในผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ในผู้หญิงบางคน
6. ประจำเดือนมาไม่ปกติ รวมทั้งอาจมีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด หรือมีเลือดออกกะปริดกะปรอย
7. อารมณ์ไม่คงที่ โดยอาจหงุดหงิดง่าย มีความรู้สึกวิตกกังวล หรือรู้สึกเศร้าผิดปกติ

ผลข้างเคียงส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นชั่วคราวและจะหายไปภายในไม่กี่วันหลังจากการกินยาคุมฉุกเฉิน ถึงกระนั้นถ้ามีอาการใด ๆ อย่างรุนแรงหรือเรื้อรัง ควรพบแพทย์หรือปรึกษาคลินิกนรีเวชใกล้บ้าน

ผู้ที่ห้ามใช้ยาคุม

1. ผู้ที่แพ้ยา หากมีอาการแพ้ยาควรอ่านส่วนประกอบของยาคุมฉุกเฉินโดยละเอียด
2. เป็นโรคหอบหืดรุนแรง ผู้ที่รับประทานกลูโคคอร์ติคอยด์เพื่อควบคุมโรคหอบหืดรุนแรงควรหลีกเลี่ยงยาคุมฉุกเฉินชนิดยูลิพริสทัล อะซิเตท
3. มีการใช้ยาซึ่งมีส่วนผสมของโปรเจสโตเจน ถ้าในระยะเวลา 7 วันก่อนหน้า มีการรับประทานยาที่มีส่วนประกอบของโปรเจสโตเจน ควรงดยาคุมฉุกเฉินชนิดยูลิพริสทัล อะซิเตท เนื่องจากโปรเจสโตเจนอาจทำให้ประสิทธิภาพของยูลิพริสทัล อะซิเตทลดลง
4. ดัชนีมวลกายสูง ผู้หญิงที่มีน้ำหนักตัวมากอาจส่งผลให้ประสิทธิภาพของยาคุมฉุกเฉินชนิดเลโวนอร์เจสโตรลลดลง

โดยสรุปแล้ววิธีการกินยาคุมฉุกเฉินถือว่าเป็นหนึ่งในวิธีการคุมกำเนิดที่ค่อนข้างปลอดภัย หากปฏิบัติตามเงื่อนไขการใช้งานอย่างถูกต้องเคร่งคลัด แต่การกินยาคุมฉุกเฉินควรใช้เมื่อจำเป็นเท่านั้น และแนะนำให้สวมถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์เพื่อป้องกันโรคติดต่อเช่น HIV หรือ HPV ทั้งนี้หากคุณมีแผนคุมกำเนิดระยะยาวทาง W-life มีบริการ คุมกำเนิดระยะยาว หากสนใจใช้บริการหรือต้องการทราบข้อมูลเพิ่มเติม สามารถสอบถามเราได้ตลอดเวลาที่ช่องทางติดต่อด้านล่างหรือที่คลีนิกโดยตรง เรายินดีตอบคำถามคุณอย่างจริงใจด้วยคุณหมอที่มีประสบการณ์ตรง